Merkinkt voor de was

A.	Natriumhydroxyde	1 dl
	Acaciagom	1 dl
	Water	10 dl
B.	Zilvernitraat	4 dl
	Acaciagom	4 dl
	Roetzwart	2 dl
	Water	40 dl

Het linnen wordt eerst met oplossing A bevochtigd, hierna laat men drogen. Met een veren pen schrijft men nu met oplossing B het merkteken op de voorbehandelde plek.

Recept no. 3.

A.	Koperchloride	85 dl
	Natriumchloraat	106 dl
	Ammoniumchloride	53 dl
	Water	600 dl
B.	Zoutzuuraniline	60 dl
	Glycerine	30 dl
	Gom	20 dl
	Water	130 dl

Kort voor het gebruik mengt men 1 dl van oplossing A met 4 dl van oplossing B. Voor het onoplosbaar maken moet het merk met stoom behandeld worden.

Recept no. 4.

	Anilinezwart	7	g
	Alcohol	200	cm³
	Zoutzuur	20	cm³
	Schellak	10	g
	Alcohol	800	cm³

Het anilinezwart wordt in de eerste hoeveelheid alcohol opgelost, de schellak in de tweede hoeveelheid alcohol. Men mengt de oplossingen en voegt het zoutzuur toe.

Zwarte merkinkt

Waterglas 40° Bé	50 dl
Colophonium	25 dl
Water	25 dl

Deze worden samengekookt tot men een gelijkmatige zeep verkregen heeft. Bij de hete zeep voegt men nu 20 dl carbon black. Door gelijke delen, van ieder 50, waterglas, colophonium en water te nemen en met 25 dl carbon black en 75 dl mineraalzwart te mengen, verkrijgt men een merkinkt in vaste vorm, die in water oplosbaar is.

Recept no. 1.
Roode accaroidhars	25 dl
Water	70 dl
Ammoniak 0,910	5 dl

Deze worden samengekookt. Men voegt langzamerhand zoveel ammoniak toe tot de hars geheel opgelost is. De hete oplossing wordt dan door een fijne zeef gegoten en met ½ dl zuurgroen, 3 dl nigrosine (blauwachtig), 3 dl Turksch-roodolie en 0,1 dl eresol gemengd. De inkt kan met iets schellak- of caseïne-oplossing verdikt worden.

Recept no. 2.
Cetylalcohol-ester	13 dl
Carnaubawas	25 dl
In vet oplosb.kleurstof	0,5-3 dl
Kokend water	175 dl

IJzer-merkinkt

Stearinepek-middelhard	30 dl
Harspek	25 dl
Lichte koolteerolie	40 dl
Carbon black	5

De pekken worden eerst gesmolten, het vuur wordt dan verwijderd en de pek met de koolteerolie verdund. Hierna voegt men het carbon black toe en zeeft door de fijne zeef.

Mimeograafoplossing

Poederzeep	240 g
Cast. zeep	150 g
Glycerine	120 dl
Water	tot 4 l

Mimeograafinkt

Carbon black	10,5 dl
Oplosbaar violet	1,1 dl
Aluminiumhydraat	3,8 dl
Standolielak	1,1 dl
Ricinusolie	65,5 dl
Lanoline	18,0 dl

Op een 4-walsverfmolen goed malen, voor het gebruik met ricinusolie verdunnen.

Reliefinkt

Glycerine	5 dl
Natronwaterglas	2 dl
Water	8 dl

Een weinig rode inkt, zoveel dat men het schrift juist kan zien. Direct na het schrijven wordt goud- of zilverpoeder op het schrift verstoven, de overmaat wordt verwijderd. Met een heet strijkijzer verwarmt men nu het papier, waardoor de letters hoog komen. Men legt het papier op het hete ijzer en drukt met een glad voorwerp goed aan, opdat het papier goed met het hete ijzer in aanraking komt. De juiste temperatuur van het ijzer moet men door ervaring vinden.

Rood
Litholrood	45 dl
Lith. vernis	50 dl
Siccatief	5 dl

Voor andere kleuren kunnen andere pigmenten genomen worden. De verhouding van de hoeveelheid pigment tot de hoeveelheid vernis hangt van de soort van het pigment af en moet in het klein geprobeerd worden. In het algemeen moeten boekdrukinkten precies aan de machine en aan het werk worden aangepast.

Rood
Litholrood	12 dl
Zwaarspaat	10 dl
Smeerolie	25 dl
Lith. vernis	25 dl
Harsolie	27 dl

Terwijl bij boekdruk de lijnen of figuren, die gedrukt worden, in relief op de drukplaat liggen, is bij lithographie de druk mogelijk door het zeer speciaal prepareren van de steen of de metaalplaat. Hier nemen de figuren wel verf of drukinkt aan, terwijl de tussenliggende delen, hoewel ze op dezelfde hoogte liggen, de inkt niet aannemen. De gebruikte inkten voor de lithographie bevatten gewoonlijk de zogenaamde lithographische vernis als bindmiddel. Deze vernis bestaat uit een zeer dik gekookte standolie, gewoonlijk van zuivere lijnolie. Men vindt echter ook toevoeging van andere oliën en van wassen. Voor het drogen voegt men siccatief toe, de juiste samenstelling van de inkt hangt natuurlijk geheel van het soort werk af dat men wil maken.

Bij de rotatiedruk bestaat de inkt uit het pigment met een oplossing van bepaalde harsen als bindmiddel. Terwijl dus de andere soorten drukinkt, die olie bevatten, door het opnemen van zuurstof drogen, droogt rotatie-inkt alleen door het verdampen van het vluchtige oplosmiddel. Door dit vlugge drogen is het dan ook mogeJijk de drukmachines met een zo grote snelheid te laten lopen. Men neemt in het algemeen 1 dl pigment, 1 dl hars en 1 dl oplosmiddel.

Bij de fabricage van alle inkten is het van het grootste belang, dat het pigment zo fijn mogelijk met het bindmiddel gemalen wordt. Hiertoe zijn zware verfmolens nodig, die de taaie inkt fijn wrijven. Tevoren wordt het pigment in zware kneedmachines grof met het bindmiddel gemengd.

• Inkt, Doorslagpapier & Krijt 1

• Inkt, Doorslagpapier & Krijt 3

• Inkt, Doorslagpapier & Krijt 4

• Inleiding